Jak napisać specyfikację wymagań aplikacji?

Jasne wymagania aplikacji pomagają zespołom programistów stworzyć właściwy produkt. A specyfikacja wymagań aplikacji (Software Requirements Specification - SRS) pomaga położyć fundamenty pod rozwój systemu IT.

Specyfikacja wymagań oprogramowania

Specyfikacja wymagań oprogramowania (ang. Software Requirements Specification, SRS) to dokument, który szczegółowo opisuje wymagania dotyczące projektowanego lub rozwijanego oprogramowania. Jest to podstawowy element procesu tworzenia oprogramowania, który zapewnia wspólne zrozumienie między klientem, zespołem deweloperskim, testerami oraz innymi interesariuszami.

Celem specyfikacji wymagań oprogramowania jest:

• Jasne określenie, co ma robić oprogramowanie (funkcjonalności i cele biznesowe).
• Zapewnienie dokumentacji, która eliminuje nieporozumienia między interesariuszami.
• Stworzenie podstawy dla testowania i walidacji oprogramowania.
• Ułatwienie planowania i zarządzania projektem.

Co zawiera specyfikacja wymagań oprogramowania?

Specyfikacja wymagań oprogramowania zwykle składa się z następujących elementów:

1. Wstęp

• Cel dokumentu.
• Zakres projektu (ogólne informacje o produkcie, jego przeznaczeniu i użytkownikach).
• Definicje terminów, akronimów i skrótów.
• Odniesienia do innych dokumentów (np. analizy biznesowej, standardów, przepisów).

2. Opis ogólny

• Przeznaczenie oprogramowania.
• Ograniczenia projektowe (np. używane technologie, budżet, czas).
• Założenia i zależności (np. integracje z innymi systemami, wersje sprzętu/oprogramowania).

3. Wymagania funkcjonalne

• Szczegółowy opis funkcji, które oprogramowanie ma realizować (np. użytkownik musi mieć możliwość logowania, generowania raportów).
• Scenariusze użytkownika (use cases).

4. Wymagania niefunkcjonalne

• Wydajność (np. liczba równoczesnych użytkowników, czas odpowiedzi).
• Bezpieczeństwo (np. autoryzacja, szyfrowanie danych).
• Dostępność i niezawodność (np. czas działania, tolerancja na błędy).
• Skalowalność (możliwość rozbudowy).
• Interfejs użytkownika (ogólne wytyczne dotyczące wyglądu i użyteczności).

5. Wymagania systemowe

• Sprzęt (np. minimalna specyfikacja serwera, urządzenia klienckie).
• Oprogramowanie (np. system operacyjny, bazy danych, frameworki).

6. Kryteria akceptacji

• Warunki, które muszą zostać spełnione, aby projekt został zaakceptowany przez klienta.

7. Załączniki

• Diagramy (np. diagramy przypadków użycia, diagramy przepływu danych).
• Protokoły komunikacji.
• Inne szczegóły techniczne.

Dlaczego specyfikacja wymagań oprogramowania jest ważna?

1. Uniknięcie nieporozumień: Daje jasny obraz tego, co ma być dostarczone.
2. Planowanie projektu: Pomaga określić harmonogram, budżet i zasoby.
3. Podstawa testowania: Testerzy mogą na jej podstawie tworzyć przypadki testowe.
4. Zarządzanie zmianami: Każda zmiana wymagań może być śledzona i aktualizowana w SRS.

Przykładowe formaty i standardy:

• IEEE 830-1998 – standard dla specyfikacji wymagań oprogramowania.
• Wzorce Agile, które mogą zawierać bardziej zwięzłe i elastyczne podejście do opisu wymagań (np. backlog).

Specyfikacja wymagań oprogramowania jest kluczowym elementem w dostarczaniu jakościowego produktu, który spełnia potrzeby użytkowników i biznesu.

Zdefiniujemy, co to jest specyfikacja wymagań aplikacji, kiedy można jej użyć oraz pięć kroków aby je stworzyć.

Jak napisać specyfikację wymagań aplikacji?

• Uzyskaj akceptację.
• Zdefiniuj cel swojej aplikacji.
• Opisz, jaką aplikację tworzysz.
• Szczegółowo opisz wymagania.

Co to jest specyfikacja wymagań aplikacji?

Specyfikacja wymagań aplikacji jest dokumentem, który opisuje, co aplikacja informatyczna będzie robić i jak powinna działać. Opisuje również funkcjonalność aplikacji, której produkt potrzebuje, aby spełnić potrzeby wszystkich interesariuszy (biznesu, użytkowników).

Typowa specyfikacja wymagań aplikacji zawiera

• Ogólny opis.
• Specyficzne wymagania.

Najlepsze dokumenty specyfikacji wymagań aplikacji definiują, w jaki sposób oprogramowanie będzie działać, gdy jest wbudowane w sprzęt - lub gdy jest połączone z innym oprogramowaniem. Dobre dokumenty specyfikacji wymagań aplikacji uwzględniają również rzeczywistych użytkowników.

Dlaczego warto używać dokumentu specyfikacji wymagań aplikacji?

Specyfikacja wymagań aplikacji jest podstawą dla całego systemu IT. Tworzy ona ramy, które każdy zespół zaangażowany w rozwój oprogramowania będzie przestrzegał.

Jest używana do dostarczania krytycznych informacji dla wielu zespołów - rozwoju, zapewnienia jakości, operacji i utrzymania. Dzięki temu wszyscy posiadają ten sam, spójny poziom wiedzy i informacji.

Użycie specyfikacji wymagań aplikacji pomaga zapewnić, że wymagania są spełnione. Może również pomóc w podejmowaniu decyzji dotyczących cyklu życia produktu - na przykład, kiedy wycofać daną funkcjonalność.

Napisanie specyfikacji wymagań aplikacji może również zminimalizować całkowity czas i koszty rozwoju oprogramowania. Zespoły zajmujące się rozwojem oprogramowania wbudowanego odnoszą szczególne korzyści z używania specyfikacji wymagań aplikacji.

Specyfikacja Wymagań Aplikacji vs. Specyfikacja Wymagań Systemowych

Specyfikacja wymagań aplikacji zawiera dogłębny opis aplikacji, która jest lub będzie rozwijana.

Specyfikacja wymagań systemowych zbiera informacje na temat wymagań dla systemu.

"Aplikacja" i "System" są czasami używane zamiennie. Jednak specyfikacja wymagań aplikacji dostarcza więcej szczegółów niż specyfikacja wymagań systemowych ponieważ zawiera informacje o aplikacji a nie tylko systemie.

Jak napisać dokument specyfikacja wymagań aplikacji

Pisanie dokumentu specyfikacji wymagań aplikacji jest ważne. Ale nie zawsze jest to łatwe do zrobienia.

Oto pięć kroków, które można wykonać, aby napisać skuteczny dokument specyfikacji wymagań aplikacji.

1. Stwórz konspekt (lub skorzystaj z szablonu specyfikacji wymagań aplikacji)

Pierwszym krokiem jest stworzenie konspektu dla specyfikacji wymagań aplikacji. Może to być coś, co stworzysz sam. Możesz też użyć istniejącego szablonu specyfikacji wymagań aplikacji.

Szablon specyfikacji wymagań aplikacji

Jeśli tworzysz go samodzielnie, oto jak może wyglądać Twój konspekt:

1. Wstęp

1.1 Cel

1.2 Dedykowani użytkownicy

1.3 Zamierzony użytek

1.4 Zakres

1.5 Definicje i akronimy

2. Opis ogólny

2.1 Potrzeby użytkowników

2.2 Założenia i zależności

3. Cechy systemu i wymagania

3.1 Wymagania funkcjonalne

3.2 Wymagania dotyczące interfejsów zewnętrznych

3.3 Cechy systemu

3.4 Wymagania niefunkcjonalne

3.5 Przypadki użycia

Kiedy masz już swój podstawowy zarys specyfikacji wymagań aplikacji, jesteś gotowy, aby zacząć go wypełniać.

2. Zacznij od celu specyfikacji wymagań aplikacji

Wprowadzenie do specyfikacji wymagań aplikacji jest bardzo ważne. Określa ona oczekiwania wobec oprogramowania, które budujesz.

• Zdefiniuj cel aplikacji.
• Określ użytkowników.
• Określ korzyści.

Zdefiniuj, kto w firmie będzie miał dostęp do specyfikacji wymagań aplikacji - i w jaki sposób powinien jej używać. Mogą to być programiści, testerzy i kierownicy projektów. Mogą to być również interesariusze z innych działów, w tym z zespołów kierowniczych, sprzedaży i marketingu.

Zakres aplikacji

Opisz aplikację, którego dotyczy specyfikacja. Uwzględnij korzyści, cele i zadania. Powinno to odnosić się do ogólnych celów biznesowych, zwłaszcza jeśli dostęp do specyfikacji wymagań aplikacji będą miały zespoły spoza działu rozwoju oprogramowania.

Definicje i akronimy

Dobrze jest zawrzeć definicję każdego ryzyka . Unikanie ryzyka jest najważniejszą kwestią dla wielu programistów - szczególnie tych pracujących w zespołach programistów, dla których bezpieczeństwo ma kluczowe znaczenie.

Oto przykład. Jeśli tworzysz system dla brokerów ubezpieczeniowych, ryzyko może polegać na tym, że system musi spełniać wymagania regulatora  zakresie i przechowywania historii korespondencji i rekomendacji.

Definiując to ryzyko, łatwiej jest określić konkretne wymagania aplikacji dla brokerów, które będą potrzebne do jego ograniczenia.

3. Przedstaw ogólny zarys tego, co zbudujesz

Następnym krokiem jest opisanie tego, jaką aplikację zamierzasz zbudować.

• Czy będzie to rozwój oprogramowania istniejącego?
• Czy jest to nowa aplikacja dedykowana?
• Czy jest to dodatek do aplikacji, którą już stworzyłeś?

To ważne, aby opisać to z góry, aby każdy wiedział, co tworzysz.

Powinieneś również opisać, dlaczego tworzysz aplikację i dla kogo jest przeznaczona.

Potrzeby użytkowników

Potrzeby użytkowników - lub klasy i cechy użytkowników - są krytyczne. Musisz określić, kto i w jaki sposób będzie korzystał z aplikacji.

Aplikacja ma użytkowników głównych i drugorzędnych, którzy będą regularnie z niej korzystać. Konieczne może być również określenie potrzeb nabywcy aplikacji (który może nie być użytkownikiem głównym lub drugorzędnym). Jeśli budujesz aplikację B2B medyczne, musisz opisać potrzeby partnerów biznesowych.

Założenia i zależności

Mogą istnieć czynniki, które wpływają na zdolność do spełnienia wymagań określonych w specyfikacji wymagań aplikacji. Jakie są to czynniki?

Czy są jakieś założenia, które można przyjąć w specyfikacji wymagań aplikacji, a które mogą okazać się fałszywe? Powinieneś zawrzeć je również w tym miejscu.

Wreszcie, należy zauważyć, czy aplikacja jest zależna od jakichkolwiek czynników zewnętrznych. Może to dotyczyć danych, komponentów, które wykorzystujesz z innego projektu.

4. Sprecyzuj swoje specyficzne wymagania

Opisujesz specyficzne wymagania dotyczące budowy aplikacji dedykowanej.

Wymagania funkcjonalne aplikacji

Wymagania funkcjonalne są niezbędne do jej zbudowania.

W ramach wymagań funkcjonalnych można wyróżnić podzbiór ryzyk i wymagań.

Wymagania dotyczące interfejsu

Wymagania dotyczące interfejsu są rodzajem wymagań niefunkcjonalnych. Są one ważne dla systemów IT. Określają one sposób, w jaki aplikacja będzie współpracował z innymi komponentami.

Istnieje kilka typów interfejsów, dla których mogą być stawiane wymagania, w tym

• Sprzęt.
• Użytkownik.

Cechy systemu IT

Cechy systemu IT są rodzajem wymagań funkcjonalnych. Są to cechy, które są wymagane, aby system mógł funkcjonować.

Inne wymagania niefunkcjonalne aplikacji

Wymagania niefunkcjonalne aplikacji mogą być tak samo ważne jak wymagania funkcjonalne.

Obejmują one m.in.:

• Jakość.
• Wydajność.
• Bezpieczeństwo.

Znaczenie tego typu wymagań może się różnić w zależności od branży. Na przykład wymagania dotyczące bezpieczeństwa będą krytyczne w każdej aplikacji finansowej.

5. Uzyskaj akceptacje dla specyfikacji wymagań aplikacji

Po ukończeniu wymagań aplikacji, należy uzyskać jej zatwierdzenie przez kluczowych interesariuszy. Wszyscy powinni mieć wgląd w najnowszą wersję dokumentu.

Specyfikację wymagań programowych można napisać w programie Microsoft Word. Dobrym sposobem na to jest stworzenie szablonu specyfikacji wymagań aplikacji, który można wykorzystać jako punkt wyjścia dla każdego projektu systemu IT.

Jednakże, nawet z szablonem, pisanie specyfikacji wymagań aplikacji w ten sposób może być żmudnym procesem. A jeśli wymagania ulegną zmianie, specyfikacja wymagań aplikacji może łatwo stracić aktualność. Dodatkowo, mogą wystąpić problemy z wersjonowaniem dokumentów wymagań w Wordzie.

Tworząc specyfikację wymagań aplikacji w jednym dokumencie, zapewnisz sobie jedno źródło informacji. Łatwiej będzie przeprowadzać przeglądy wymagań. A to pomoże Ci uzyskać szybsze zatwierdzenia - dzięki czemu programiści będą mogli rozpocząć pracę.

Mając wymagania w specyfikacji wymagań aplikacji, można łatwo zarządzać nimi w całym procesie wytwarzania.

Możecie również powiązać wymagania w specyfikacji wymagań aplikacji z testami. Pomoże to zapewnić, że produkt, który dostarczamy, spełnia cel i wymagania.